Zielona chemia, trochę historii i definicja.

W dzisiejszym artykule chcieliśmy więc Państwu pokazać, że chemia nie jest taka zła, jak ją malują☺ .
Dziś porozmawiamy sobie o Zielonej Chemii, o jej definicji, założeniach i zasadach. 

Jak wiemy wiek XX jest początkiem gwałtownego rozwoju technologii. Wiąże się to z początkiem problemów z degradacją środowiska i koniecznością jej ochrony. Przemysł chemiczny stanowi ważny element tej układanki, gdyż dzięki analizie zanieczyszczeń może wpływać na ograniczenie zanieczyszczenia środowiska.
Stąd w 1991 roku Paul Anastas wprowadził koncepcję Zielonej Chemii. 

zielona chemia

„Zielona Chemia” to takie zastosowanie substancji chemicznych, a także projektowanie procesów chemicznych by zredukować lub wyeliminować użycie i wytwarzanie niebezpiecznych substancji”  (IUPAC, Working Party on Synthetic Pathways and Processes in Green Chemistry, 2000)

„Niebezpieczne substancje” o których mowa w definicji mają bardzo szerokie znaczenie. Mogą to być zagrożenia fizyczne (np. palność), toksykologiczne (np. rakotwórczość), czy substancje powodujące zmiany globalne (np. wpływ na zanik ozonu).

 12 zasad Zielonej Chemii:

Lepiej zapobiegać powstawaniu odpadów i zanieczyszczeń niż je unieszkodliwiać. item
Syntezy powinny być projektowane w taki sposób, aby do końcowego produktu wprowadzić jak najwięcej materiałów wyjściowych (ekonomia atomowa).

Wyjaśniając dwie powyższe zasady, należy tak projektować syntezy chemiczne, by jak najmniej powstawało produktów ubocznych, a jak najwięcej produktu końcowego. Przykładem mogą być dwie metody produkcji tlenku etylenu. Mamy do wyboru metodę chlorową, w której na 1 tonę produktu powstaje ok. 3-3,5 tony chlorku wapnia lub metodę otrzymywania tlenku etylenu przez utlenianie etylenu, w której jest brak odpadów.

Syntezy chemiczne powinny być przeprowadzane z udziałem reagentów i materiałów nietoksycznych lub o nieznacznej toksyczności dla ludzkiego zdrowia i środowiska naturalnego.
Powinno się dążyć do wytwarzania produktów alternatywnych, które zachowując swoje funkcje (np. lecznicze lub owadobójcze) są nietoksyczne.
Substancje pomocnicze (rozpuszczalniki, czynniki rozdzielania itp.) powinny być wyeliminowane, a tam gdzie to niemożliwe należy stosować substancje nieszkodliwe.

Tu przykładem może być przemysłowe otrzymywanie kofeiny, gdzie do jej ekstrakcji używamy albo rozpuszczalniki organiczne lub wodę.

Niezbędna jest szczegółowa analiza i konieczność minimalizowania nakładów energetycznych. Należy dążyć do prowadzenia syntez chemicznych w temperaturze i pod ciśnieniem otoczenia.
Powinno się dążyć do stosowania surowców odnawialnych.
Należy unikać blokowania grup funkcyjnych w celu zapobiegania reakcjom ubocznym przez zastosowanie wysoce selektywnych katalizatorów, w tym enzymów.
 
Należy przeprowadzać reakcje katalityczne – wykorzystywać jak najbardziej selektywne katalizatory (o reakcjach katalitycznych i katalizatorach będziemy mówić w osobnym artykule).
 
Należy dążyć do produkcji materiałów chemicznych, po zużyciu ulegających biodegradacji  do nieszkodliwych produktów.
Niezbędne jest rozwijanie analitycznych metod umożliwiających ciągły monitoring produkcji, w celu zapobiegania powstawaniu niebezpiecznych substancji.
 
Reagenty oraz sposoby ich wykorzystania w procesie chemicznym powinny być tak dobrane, aby w jak największym stopniu zmniejszyć ryzyko wypadków chemicznych, w tym wycieków niebezpiecznych substancji, wybuchów i pożarów.

Zostaw komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top